Page 7 - Gümüşhane Vizyon
P. 7
GÜMÜŞHANE TANITIM
gümüşten kaşığının, çata-
lının ve tabağının olduğu
rivayet edilir. Şehrin nü-
fusunun her geçen gün
artmasında coğrafi konu-
munun, tarihi ipek Yolu
üzerinde bulunmasının
ve madenlerinin önemli
rolü olmuştur.
“Kharşit” ilk Osmanlı belgelerinde Gümüşhane 19. yüzyılda
“Khas-Rudu çayı orta ve yukarıların- Trabzon’a bağlı bir sancaktı. Doğu
daki Torul ve Canıca (Gümüşhane’nin Karadeniz’in iç kesimlerinde yer alan
eski adı) kesiminde Akkoyunlular’a Gümüşhane Sancağı kuzeyde Trabzon
bağlı Ortodoks-Apkazlı (Abaza) “To- merkez sancağı, doğuda ve güneyde
rul Beyliği” 1474’de (veya 1478) Fa- Erzurum Vilayeti, batıda Sivas Vila-
tih’in Amasya’dan gönderdigi bir ordu yeti ile çevriliydi. 19. yüzyıla kadar
kolu tarafından fethedilmiştir.
rahat bir hayat sürdüren Gümüşhane
Kanuni Sultan Süleyman (1520- yöresi, savaşlar nedeniyle tedirginlik
1566) İran seferi sırasında gümüş ma- içine düşmüş, madenlerin yeterince
deninin bulunduğu Eski Gümüşhane işletilmemesi sebebiyle de göç başla-
yöresinin imar edilmesini emretmiş, mıştır. Böylece şehir harap olmaya ve
böylece buraya ev ve Süleymaniye nüfus azalmaya başlamıştır. 1829 ve
Camii yapılmıştır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı ile 7
1647’de Gümüşhane’yi ziyaret eden Temmuz 1916 tarihlerinde Rusların
Evliya Çelebi, buralarda gümüş ma- Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’de
deninin çok olduğunu, çalışır ve yaptıkları işgaller ve bunun sonucun-
boşaltılmış durumda 70 kadar ocak daki göçler Gümüşhane’de hayat bı-
bulunduğunu bildirir. Yine bu ocak- rakmamıştır.
lardan 7 koldan kurşunsuz gümüş
cevheri çıkarıldığını ve bu şehirde Osmanlı hakimiyetinin ilk zamanla-
dar akın yaparken Gümüşhane’yi de Emin Mahallesinde darphane oldu- rında Erzurum Eyaletine bağlı iken
ekonomik yönden önem arzettiği için ğunu yazarak üzerinde “Azze nasrahu sonraları Trabzon’a bağlanan Gümüş-
fethetmiştir. daraba fi catha” (Canca’da basılmıştır) hane sancağı 20 Nisan 1924 ve 491
yazılı birkaç akçenin kendisinde oldu-
Türkmen akınları olmadan önce Ha- ğunu bildirir. sayılı kanunun 89.maddesinde “Vi-
zarlar ve Peçenekler ile Çepni Türk layet” başlığı altındaki kanunla 1925
oymakları bölgeye yerleşmişlerdir. Gümüşhane’de doğan her çocuğun yılında il olmuştur.
Çepniler 24 Oğuz boyundan biri olup
Anadolu’nun fethi ve Türkleşmesinde
önemli rol oynamışlardır.
Gümüşhane, Trabzon Rum İmpara-
torluğunun fethedilmesinden sonra
Osmanlı hakimiyetine girmiş ve bu
hakimiyet 1461’den 1467’ye kadar
sürmüştür. Bu tarihten sonra Gümüş-
hane Akkoyunluların hakimiyetine
girmiştir. Bu hakimiyet 1473 yılında
Fatih ile Uzun Hasan arasında vuku
bulan Otlukbeli Savaşıyla sona ermiş-
tir. Gümüşhane ilinin kuzeyindeki
Gümüşhane
IZYON 5 Ekim 2015